Daar zit een luchtje aan!

MCS – een onbekende milieuziekte in opmars

Doodziek worden van het lekkere parfumluchtje dat iemand op heeft als ze bij je op bezoek komt. Van de zoete waslucht van je buren. Van de uitlaatgassen op straat. Van de nieuwe tv die je hebt gekocht, of die comfortabele stoel. Na het schilderen van je huis of een verbouwing. Slapeloze nachten omdat je je matras niet verdraagt. Bij mensen met MCS slaat het lichaam volledig op tilt van de chemicaliën in al deze producten.

Mensen met Multiple Chemical Sensitivity zijn geur- en chemicaliënovergevoelig. Ik had er nog nooit van gehoord, zoals de meeste mensen. In Nederland is het geen erkende aandoening. In landen als Canada, Duitsland en Spanje wel. Mensen zijn vaak jaren ziek voordat ze erachter komen dat ze MCS hebben.

Auteur Geerteke de Haas ontdekte 25 jaar geleden dat ze MCS heeft en schrijft er nu een boek over. Twee dikke collegeblokken overhandigde de uitgever mij. Daarin doet Geerteke haar nuchtere en goed geordende verhaal. Ze schrijft met de hand, want ook de elektromagnetische straling van computers verdraagt ze niet. Gelukkig werd het uitgetikt voordat ik met de redactie begon.

Het boek beschrijft het onderzoek naar MCS, de symptomen (een eindeloze lijst), hoe je je leven leefbaarder kunt maken (genezing is niet mogelijk). Ook staan er ervaringsverhalen van MCS-patiënten in.

Het verhaal van Ria
‘Zolang ik me kan herinneren ben ik voor van alles en nog wat overgevoelig geweest. Ik heb inmiddels begrepen dat er ook veel MCS-patiënten zijn bij wie de klachten pas op latere leeftijd zijn ontstaan, maar ik was als baby al ziek. Ik had vele problemen met voeding, ik moest vaak overgeven en had altijd eczeem.
Gedurende mijn schooltijd werden de problemen talrijker. Op de lagere school had ik al vaak verschrikkelijke hoofdpijn en kon me slecht concentreren. Op de middelbare school kreeg ik steeds meer last van voedselallergieën en als jongvolwassene had ik een waslijst met klachten waar artsen en specialisten geen raad mee wisten.
Ik denk dat ik ongeveer rond de dertig was, toen ik voor het eerst merkte dat er een verband was tussen mijn klachten en bepaalde geuren waar ik mee in aanraking was geweest. Op dat moment ben ik gaan twijfelen aan mijn eigen verstandelijke vermogens. Dit kan toch niet? Ik kan toch niet ziek worden van geuren, dacht ik. Maar het bleek wel degelijk te kunnen en het werd steeds erger. Ik begon geuren opeens ook veel sterker te ruiken en geuren die ik eerder als prettig had ervaren, boorden zich nu met grof geweld in mijn neus om daarna hun verwoestende werk te doen in mijn hoofd. Het is bijna niet te beschrijven hoe dat voelt en wat er met me gebeurt. Toch zal ik een poging doen: hoofdpijn, pijn aan mijn ogen, desoriëntatie, evenwichtsstoornissen, gevoel van slapte, onbedwingbare huilbuien, misselijkheid, braak- en flauwvalneigingen. En ook angstgevoelens omdat het allemaal zo heftig is en niet weet waar ik het zoeken moet van ellende.
Als ik eenmaal weg ben uit de ziekmakende geur, zakken de symptomen langzaamaan weer weg. Maar het duurt zeker nog een halve dag en soms een hele voordat ik me weer een beetje normaal begin te voelen en niet meer het gevoel heb dat ik ieder moment om kan vallen.
Ik reageer op heel geringe concentraties geuren en iedereen die ik ken draagt geuren bij zich, al is het alleen maar van een deodorant, een gezichtscrème en wat wasmiddelresten in kleding. Ik kan er niet meer tegen en leef dus erg geïsoleerd.’

In allerlei landen wonen mensen die dit soort ervaringen – en nog veel ergere – hebben. Ze noemen zichzelf ook wel ‘de kanaries in de kolenmijn’, want de kans is heel groot dat veel meer mensen last gaan krijgen van chemicaliënovergevoeligheid. Het is nog niet zo lang dat we in een wereld leven waarin de mens tienduizenden nieuwe synthetische chemicaliën heeft gecreëerd. We hebben er nog maar nauwelijks notie van welke gevolgen dit heeft voor de wereld en ons lichaam.

Wat kun je aan MCS doen?
Heel weinig. Het enige wat je kunt doen is alle stoffen en chemicaliën die een reactie bij je geven zo veel mogelijk vermijden. En sommige mensen emigreren met positief resultaat naar bijvoorbeeld Portugal, waar de lucht veel schoner is dan hier en de straling op afgelegen plekken minder. In Arizona hebben mensen zich gezamenlijk gevestigd in de woestijn, ver weg van alles waar ze zoveel last van hebben. Artsen en specialisten zijn meestal niet op de hoogte van het bestaan van de aandoening. Dikwijls worden mensen met MCS door hen, maar ook door hun omgeving, voor gek versleten.

Een ziekte is er echter altijd eerder dan de kennis over die ziekte. Dat gaat op voor heel veel ziektes waarvan we nu het bestaan kennen. Niet voor niks wordt een ziekte vaak genoemd naar de ‘ontdekker’ ervan. Als ik lees in dit boek (en ook op internet) dat er zoveel mensen zijn in allerlei landen die in grote lijnen hetzelfde zeggen over deze aandoening en de ontwikkeling ervan, dan ben ik overtuigd van het bestaan ervan.

Geur- en chemicaliënovergevoeligheid. MCS –Multiple Chemical Sensitiviy – een onbekende milieuziekte in opmars door Geerteke de Haas (verschijnt 31 oktober 2017 bij uitgeverij AnkhHermes)